Bijdrage fractievertegenwoordiger Simon Fritschij bij debat over demonstraties op zaterdag 11 maart

Simon Fritschij
Simon Fritschij
Door Simon Fritschij op 22 maart 2023 om 17:38

Bijdrage fractievertegenwoordiger Simon Fritschij bij debat over demonstraties op zaterdag 11 maart

Voorzitter, Ik wil allereerst mijn waardering uitspreken voor alle agenten en hulpverleners die 11 maart hebben
gewerkt om onze stad toegankelijk en veilig te houden. Ook in en rond het Zuiderpark waar die dag
ook een spannende demonstratie was. Ik ben blij dat de dader van geweldpleging daar is opgepakt
en dat de demonstratie verder rustig verliep – waarmee ik niks wil zeggen over de inhoud van de
gedane uitlatingen.

Maar voorzitter vandaag gaat vooral over de andere demonstratie. Van Extinction Rebellion op de A12. En dat in een week waar we weer opnieuw met de neus op de feiten worden gedrukt: de 1.5-graaddoelstelling dreigt uit zicht te raken. De ChristenUnie/SGP snapt de wens voor systeemverandering. Dat is ook de wens van de ChristenUnie/SGP en wij moeten ons allen de vraag stellen of wij genoeg doen om te zorgen voor onze schepping.

Mijn fractie vindt het echter niet juist dat die boodschap wordt uitgedragen door het overtreden van de wet en het uitlokken van politie-inzet.

Maar voorzitter, ook waar demonstranten de grenzen van het demonstratierecht overschrijden heeft de overheid zich nog wel binnen de grenzen van het recht te handelen. Over dit overschrijden van het demonstratierecht en het handelen van de overheid heb ik vragen. Eerst een aantal algemene vragen: 

  • Kan de burgemeester aangeven waarom er pas na 5 uur is overgegaan tot ontbinding van de demonstratie? Waarom is hier niet eerder voor gekozen? Was dat niet ook minder belastend voor politie geweest?
  • Heeft het geholpen of gehinderd om de toegang tot de tunnelbak te blokkeren? Leidde dat niet juist tot vermenging van de demonstratie met de solidariteitsdemo?
  • En als laatste algemene vraag - ik zei het ook al bij het vorige debat: hoe voorkomen we dat de A12 het nieuwe Malieveld wordt? Eerlijk gezegd is die zorg niet weggenomen. En we dreigen in een cyclus terecht te komen waarin zowel activisten als politie steeds grootschaliger optreden. Wat gaat hij doen om deze cyclus te doorbreken en te deescaleren? 

Voorzitter, waar de ChristenUnie/SGP kritisch op is, is de gelopen route tot inzet van het waterkanon. Niet omdat dat een instrument is dat onder geen beding mag worden ingezet. Maar wel omdat de ChristenUnie/SGP vragen heeft over de wijze waarop deze is ingezet. In Nederland ligt het geweldsmonopolie bij de overheid. En juist omdat de overheid als enige geweld mag gebruiken, zijn er checks and balances ingebouwd. Inzet van politiegeweld moet altijd noodzakelijk zijn, proportioneel zijn – het moet in verhouding staan tot de ordeverstoring, en het moet subsidiair zijn – er moet evident zijn dat niet met minder ingrijpende handelingen kan worden opgetreden.

Het waterkanon is een geweldsmiddel dat door de Mobiele Eenheid mag worden ingezet na het verkrijgen van toestemming van het bevoegd gezag, oftewel de burgemeester. Op 12:07 – vijf uur voor de feitelijke inzet van het waterwerper – lezen we dat de burgemeester die toestemming heeft gegeven om de waterwerper in te zetten. De argumentatie daarbij was het waarborgen van de veiligheid van politie en hulpdiensten. Een aantal vragen:

  • Kan de burgemeester toelichten waaruit om 12:07 al bleek dat inzet van de waterwerper voor het borgen van de veiligheid van politie en hulpdiensten noodzakelijk was? Op welke wijze was de veiligheid van politie en hulpdiensten in het geding? Waarop was deze uitspraak gebaseerd? En was deze dreiging er ook de volle vijf uur tot inzet van de werper?
  • Kan de burgemeester onderbouwen waarom het reeds om 12:07 proportioneel was om toestemming te geven voor de inzet van de waterwerper? Kan de burgemeester daarin tevens toelichten wat de subsidiariteit was van het verlenen van deze toestemming. Was het om 12:07 al het minst ingrijpende middel wat kon worden ingezet of waren er nog andere opties? En was dit ook de vijf volgende uren het geval.
  • Kan de burgemeester tot slot op dit punt aangeven waarom niet pas bij daadwerkelijke inzet, toestemming is gegeven of de toestemming is ingetrokken toen kort na 12:07 nog evidenter was dat er geen dreigende situatie was.

Voorzitter, tot slot ik hoop dat we in dit stadhuis doen wat we kunnen om klimaatverandering tegen te gaan. En dat we buiten dit stadhuis als overheid en als inwoners niet de uitersten opzoeken maar het hoofd en de planeet koel houden.

Labels: