Bijdrage Carla Dik-Faber aan een algemeen overleg met staatssecretaris van Veldhoven-van der Meer van Infrastructuur en Waterstaat en minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat

Kamerstuknr.: 25 422

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):

Dank u wel, voorzitter. Al jarenlang zijn er zorgen over de technische staat van de verouderde kerncentrales aan de Nederlandse grens. Tihange 2 en Doel 3 waren al regelmatig negatief in het nieuws. Duitse media berichtten in februari over incidenten in Tihange 1 en op 23 april werd centrale Doel 1 stilgelegd vanwege een lek. Veel Nederlandse gemeenten hebben aangedrongen op sluiting van de centrales in Doel en Tihange, die nog tot 2025 en misschien nog wel langer openblijven. De staatssecretaris meldt nu in haar brief dat we ons op basis van de laatste berichten geen zorgen hoeven te maken, maar de kernvraag is natuurlijk: is de veiligheid van onze inwoners geborgd? De voorgeschiedenis stelt niet bepaald gerust: verschillende storingen, scheurtjes in reactorvaten. De staatssecretaris meldt dat er tot 2015 eigenlijk geen zogenaamde INES-incidenten zijn geweest in Tihange, maar hoe zit het met de incidenten tussen 2015 en nu? Mijn vraag aan de staatssecretaris is ook of Nederland in gesprek blijft met België over de energietransitie en vooral over een zo snel mogelijke sluiting van de kerncentrale in Tihange.

Voorzitter. In januari publiceerde de Onderzoeksraad voor Veiligheid een rapport waaruit blijkt dat de samenwerking tussen Nederland, België en Duitsland beter moet op het gebied van crisisbeheersing bij een kernongeval. Ook staat in het rapport dat de informatievoorziening richting de burgers beter moet. Dat stemt allemaal niet gerust. Een week voorafgaand aan het stilleggen van Doel 1 is nog geoefend om de samenwerking bij een nucleair incident te verbeteren, maar na het lek in de reactor is de communicatie volgens de provincie Noord-Brabant en de veiligheidsregio zeer slecht verlopen. De commissaris van de Koning moest na berichten in de media zelf op zoek naar informatie. Hoe verklaart de staatssecretaris deze miscommunicatie, zeker na de oefening die een week eerder plaatsvond? Vele anderen hebben die vraag ook gesteld.

De OVV concludeerde in januari al dat er afspraken zijn over het doorsturen van informatie over incidenten bij kerncentrales, maar dat het doorsturen van de informatie in de praktijk nog niet overal volgens afspraak verloopt. Is de staatssecretaris het met mij eens dat de samenwerking tussen toezichthouders en het delen van informatie over incidenten echt op orde moeten zijn? Kan zij garanderen dat de informatie vanaf nu wel goed gedeeld wordt? Ik hoop, in lijn met mijn eerdere pleidooi, dat we voor de communicatie naar de burgers ook sociale media gaan inzetten, want daar ga je als burger het eerst op kijken.

Voorzitter. Ik heb nog een aantal vragen over het onderzoek naar de eindberging. Uit het onderzoek blijkt dat er betere alternatieven zijn dan eindberging in de noordelijke zoutkoepels. Opslag in kleilagen lijkt aantrekkelijker en is een half miljard goedkoper. Welke onderzoeken heeft de staatssecretaris nog nodig voor een conclusie en hoe lang neemt dit in beslag? Sluit de staatssecretaris eindberging in de buurt van grondwater uit, in lijn met de oproep van Vewin?

Dan Borssele, waar ook al door anderen naar is gevraagd. De Algemene Rekenkamer concludeert dat er onvoldoende controle is op het geld voor de sloop van de kerncentrale Borssele. Kan de staatssecretaris reageren op de kritiek van de Rekenkamer over de kostenramingen richting 2033?

Mijn laatste punt betreft PALLAS. Er wordt gewaarschuwd voor een tekort aan medische isotopen. Het kabinet steunt de alternatieven voor isotopen, maar geeft ook ruimte aan PALLAS. Als beide projecten worden gerealiseerd, ontstaat een overcapaciteit, terwijl de businesscase van Lighthouse veel aantrekkelijker is. Gezien de levensduur van PALLAS en de snelle ontwikkeling van alternatieven, lijken we nu in een spagaat te zitten over de noodzaak van PALLAS. Mijn vraag aan de minister is of hij daarop wil ingaan.

Voor het historisch afval zijn de kosten telkens fors naar boven bijgesteld. Ook nu lees ik dat de nieuwe raming een opwaartse onzekerheid kent. Ik lees over nogmaals 33 miljoen aan onzekerheidsmarge. Het is goed dat het kabinet wil voorkomen dat de overheid hiervoor moet opdraaien, maar helaas leert de geschiedenis anders.

Dank u wel.

Informatie