Scheveningen haven.jpg
  1. Scherm­afbeelding 2025-05-23 om 12.49.50.png
    Judith
    Door Judith Klokkenburg op 23 mei 2025 om 09:00

    Zoek naar vrede in de stad

    Wat er op en na 7 oktober 2023 is gebeurd in Israël en Gaza raakt ons diep.  
    De beelden van afschuwelijk geweld en grote aantallen onschuldige slachtoffers grijpen ons dagelijks aan.  En hoewel deze oorlog ver weg van Den Haag plaatsvindt, is de pijn, woede en onmacht hier voelbaar in onze stad. Ook ik voel dat. 

    Lees meer over "Zoek naar vrede in de stad"
  2. Schermafbeelding 2025-05-22 110915.png
    Judith
    Door Judith Klokkenburg op 22 mei 2025 om 23:00

    Meer aandacht voor mensenhandel in hotels

    Hotels worden nog te vaak gebruikt door mensenhandelaren om vrouwen, meisjes, mannen en jongens illegaal te laten prostitueren. Daarom wil de ChristenUnie/SGP dat hotelpersoneel beter getraind wordt om dit te herkennen. Fractievoorzitter Judith Klokkenburg: “Het is vreselijk als kwetsbare meisjes of jongens op welke manier dan ook uitgebuit worden, dat moeten we hard aanpakken en alles voor inzetten. Als hotelpersoneel signalen van mensenhandel en uitbuiting kan herkennen en melden, zetten we weer een stap om uitbuiting te voorkomen.”  

    Lees meer over "Meer aandacht voor mensenhandel in hotels"
  3. image00002.jpeg
    Door Webredactie op 7 mei 2025 om 10:00

    Judith Klokkenburg voorgedragen als kandidaat-lijsttrekker

    De besturen van de Haagse ChristenUnie en de SGP dragen huidig fractievoorzitter Judith Klokkenburg voor als lijsttrekker voor de gemeenteraadsverkiezingen van 18 maart 2026. Judith was de afgelopen 4 jaar al fractievoorzitter en krijgt opnieuw het vertrouwen van beide besturen. Monique Rog: “Een zeer kundig, betrokken en bevlogen raadslid wil door: daar zijn wij ongelooflijk dankbaar voor”.  

    Lees meer over "Judith Klokkenburg voorgedragen als kandidaat-lijsttrekker"

NRC en andere misvattingen over zelfbeschikking

kerkklokdinsdag 07 oktober 2008 10:06

De ChristenUnie heeft z'n 'wippositie' als coalitiepartij gebruikt om een Kamerdebat te forceren over zelfdoding, schreef NRC/Handelsblad in een hoofdredactioneel commentaar. Kamerlid Joël Voordewind en Ad Kerkhof, hoogleraar suïcidepreventie, reageren in een opinieartikel dat door de krant geweigerd werd.

Woensdag 1 oktober debatteerde de Tweede Kamer voor het eerst sinds twintig jaar over een doodsoorzaak die jaarlijks aanmerkelijk méér slachtoffers eist dan het wegverkeer: suïcide. Dat werd wel tijd. Zoveel als er de afgelopen decennia is geïnvesteerd in verkeersveiligheid (met succes, want het aantal verkeersdoden daalde van 3200 in 1970 tot 817 in 2005), zo weinig werd er gedaan om het aantal zelfdodingen omlaag te brengen. Die politieke apathie wordt in het NRC-commentaar van 1 oktober nog eens met een hopeloos ouderwets argument verdedigd: ‘Uiteindelijk is zelfdoding helaas de laatste én naarste vorm van individuele zelfbeschikking.'
In hetzelfde commentaar wordt gesuggereerd dat door religieuze zendingsijver van de ChristenUnie het onderwerp zelfdoding op de politieke agenda is gekomen: ‘Deze confessionele partij beschouwt het leven van de mens immers als een geschenk van God'. Ook dit is een sleetse wijze van argumenteren. Recent marktonderzoek bevestigde dat de ChristenUnie veel standpunten heeft die door een meerderheid van de bevolking gedeeld worden, dat ze die eigenlijk nooit met religieuze argumenten verdedigt, maar dat commentatoren desondanks vaak de naald in hun favoriete groef laten zakken: ‘De ChristenUnie zegt dit omdat ze vindt dat God het wil'.

Brede steun
De suggestie dat de ChristenUnie als kleinste coalitiepartij haar ‘wippositie' heeft gebruikt om een Kamerdebat af te dwingen, is bezijden de waarheid. Een brede Kamermeerderheid steunde de vraag om een het debat en erkende de noodzaak. Het is dan ook een misvatting dat slechts een dogmatisch christelijke levensbeschouwing de mens reden en opdracht geeft om zijn naaste van (een poging tot) zelfdoding te weerhouden. Evenzeer is het een misvatting dat zelfdoding de dramatische finale van individuele zelfbeschikking is.
Zelfbeschikkingsrecht veronderstelt een zelfbeschikkingsvermogen, en dat vermogen kan ernstig aangetast zijn: door ziekte, door verwonding, door omstandigheden en ervaringen. Van die aantastingen kan geen arts vaststellen dat ze chronisch en onherstelbaar zijn, hoe langdurig en intensief de doodswens ook klinkt. Wie meent daarin toch te moeten meegaan, geeft toe aan ‘de chantage van een gemarteld verstand'(Zwagerman). Meeleven dat overgaat in meedood is het spoor echt bijster. Schrijven over ‘balanssuïcide' (NRC) is niet alleen een gruwelijk eufemisme, het is ook een verdoezeling van de wanhopige werkelijkheid: slechts in vier van de honderd gevallen is zelfdoding de uitkomst van weloverwogen besluit. Bijna altijd gaat het om een impulsieve daad, een reflex op acute angst en levenspijn, mogelijk gemaakt of zelfs uitgelokt door omstandigheden.

Beschermen
Vrijwel algemeen erkend is dat de overheid de taak heeft haar burgers te beschermen. Ook tegen gevaren waaraan niet anderen maar zijzelf zich kunnen blootstellen. Dat de overheid valhelm en verkeersgordel verplicht heeft gesteld, wordt zelden voorgesteld als betutteling of als verzinsel van een confessionele partij die het leven nog ziet als Gods offer you can't refuse. Zou een overheid dan ook niet preventiebeleid moeten ontwikkelen tegen een doodsoorzaak die jaarlijks niet alleen slachtoffers (gemiddeld 1500 per jaar), maar ook onvoorstelbaar veel nabestaandenleed veroorzaakt, om over maatschappelijke en economische schade te zwijgen?
In de meeste van de ons omringende landen heeft de overheid de centrale leiding genomen in het terugdringen van het aantal suïcides. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) geeft overtuigende bewijzen dat een goed werkend nationaal preventieplan de cijfers laat dalen. Het gaat daarbij om gevallen met dodelijke afloop, maar zeker ook om het voorkomen van suïcidegedachten en pogingen. Want ook die cijfers zijn schokkend. Jaarlijks doen 94.000 volwassen Nederlanders een poging tot zelfdoding, 410.000 mensen voelen zich zo terneergeslagen dat zij wel eens aan suïcide denken.

Risicofactoren
Vroege signalering kan levens redden. Het kan voorkomen dat depressieve gedachten culmineren tot suïcidale gedachten, en uiteindelijk leiden tot suïcidaal gedrag. Bij vroege signalering spelen risicofactoren een cruciale rol. Een psychiatrische stoornis is een belangrijke risicofactor. Maar er zijn tal van andere risicofactoren: emotionele verwaarlozing, misbruik, familieomstandigheden, alcohol- en drugsgebruik, depressie, of een eerder geval van zelfdoding in de directe omgeving. En directe toegankelijkheid en beschikbaarheid van middelen of methoden voor zelfdoding, kan het risico op een impulsieve wanhoopsdaad enorm vergroten. Eén risicofactor op zich leidt niet onweerstaanbaar tot zelfdoding, maar zeker als meer factoren in een mensenleven samenkomen moet dat tijdig worden opgemerkt.
Ook nazorg is een vorm van preventie. Dit klinkt misschien tegenstrijdig, maar de helft van de mensen die door zelfdoding overlijden, had daartoe al eerder een poging ondernomen. Dat zegt genoeg: ieder vertoon van suïcidaal gedrag moet serieus worden genomen. Een ziekenhuis moet meer doen dan ‘oplappen en weer naar huis sturen'.
Niet iedere zelfdoding is te voorkomen, ook niet door een nationaal preventieplan. ‘Omstanders' hebben zelden schuld aan een zelfdoding. Maar als omstanders hebben we wel de verantwoordelijkheid om alles te doen wat mogelijk is om het leed van (potentiële) slachtoffers en hun nabestaanden te bestrijden en waar mogelijk te voorkomen.

Prof. dr. A.J.F.M. Kerkhof is hoogleraar klinische psychologie, psycho-pathologie en suïcidepreventie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam
Drs. Joël Voordewind is lid van de Tweede Kamer voor de ChristenUnie

 

 

Labels
In de media
Joël Voordewind

« Terug

Reacties op 'NRC en andere misvattingen over zelfbeschikking'

Geen berichten gevonden

Log in om te kunnen reageren op nieuwsberichten.

Archief > 2008 > oktober