Datum:            15 december 2011

Mevrouw Ortega-Martijn (ChristenUnie): De fractie van deChristenUnie is zeer kritisch over de brief van de minister. Wij hechten erg veel waarde aan het recht op vrijstelling van leerplicht voor ouders die er een bepaalde levensbeschouwing op nahouden. Er zijn geen misstanden bij het thuisonderwijs, zo concludeert ook de minister. Ouders blijken op een gewetensvolle manier thuisonderwijs te geven en kinderen ondervinden geen nadelen bij het vervolgonderwijs. Waarom nu deze wijziging?

Het thuisonderwijs biedt geen reden tot zorg en bovendien gaat het om een zeer beperkte groep. Het wettelijke recht op vrijstelling moet worden gehandhaafd. Het is uiteraard zaak alert te blijven op de belangen van het kind, maar dat is iets anders dan het bedrijven van incidentenpolitiek via een wetswijziging en het organiseren van een toenemend overheidstoezicht. Het recht op vrijstelling van onderwijs is sterk ingekaderd. Het heeft geen aanzuigende werking en het wordt ook niet misbruikt. Ik begrijp dan ook niet waarom de overheid opeens een prominente rol moet gaan spelen. De mensen die zijn vrijgesteld van de leerplicht worden immers straks ook nog eens inhoudelijk beoordeeld door de leerplichtambtenaar.

Die rol zal beperkt moeten blijven tot toetsing van het recht op vrijstelling. Volgens de Leerplichtwet is het toezicht op de naleving van die wet opgedragen aan B&W. Deze taak wordt door de leerplichtambtenaar uitgevoerd. Het toezicht op het onderwijs is opgedragen aan de onderwijsinspectie. Als ook artikel 23 van de Grondwet in

ogenschouw wordt genomen, betekent dit dat ook het onderwijsinhoudelijk toezicht moet plaatsvinden door de inspectie en niet door de leerplichtambtenaar.

Tot nu toe beperkt de wettelijke taak van de gemeenten ten aanzien van het onderwijs zich tot onderwijshuisvesting en het handhaven van de leerplicht. De ChristenUnie wil dit graag zo houden, al zoeken de gemeenten soms hun grenzen ten aanzien van onderwijs helaas weleens op. Onderwijsbevoegdheden van gemeenten worden door de minister nu uitgebreid tot ondermeer inhoudelijke toetsing van het taalniveau, het maken van een plan van aanpak, toetsing van het onderwijsconcept en bovendien komt er een jaarlijks voortgangsgesprek tussen leerplichtambtenaar, ouders en kinderen. Vooral het voorstel voor een voortgangsgesprek is moeilijk te rijmen met de opmerking van de minister dat de

leerplichtambtenaar niet inhoudelijk toetst. Wat betekenen de voorstellen van de minister voor de bevoegdheden van gemeenten richting het onderwijs? Gaat de verhouding tussen gemeenten en onderwijsinspectie nu op de helling? Als een leerplichtambtenaar niet inhoudelijk toetst, waarom kiest de minister dan voor puur administratieve handelingen zoals het toesturen van de onderwijsaanpak?

In de artikelen 245 en 247 van het BW staan waarborgen voor het bevorderen van de ontwikkeling van kinderen. De kinderbeschermingswetgeving zal aangrijpingspunt moeten zijn voor de overheid om de rechten van de kinderen te waarborgen. Ziet de minister niet voldoende waarborgen in deze wetgeving?

De ChristenUnie stemt dus niet in met de wetswijziging en het toenemend toezicht. De minister kan beter met het thuisonderwijsveld in gesprek blijven in plaats van in gesprek te gaan met Ingrado en de gemeenten. Het lijkt mij vooral belangrijk dat de ouders hierbij worden betrokken.

Voorzitter. Ik heb een mooie brief ontvangen waarin staat: "Thuisonderwijs laat mij midden in de maatschappij staan en zal mij toestaan mij terug te trekken in mijn eigen wereld. Thuisonderwijs geeft mij de kans vaardigheden te leren die niet op scholen kunnen worden onderwezen. Thuisonderwijs staat mij toe, elke dag samen te werken met de mensen van wie ik het meeste houd, maar noodzaakt mij ook om samen te werken met mensen die ik bijna niet ken. Thuisonderwijs helpt mij met het vormen van mijn karakter en niet alleen van mijn verstand. Thuisonderwijs heeft mij geleerd te leren. Thuisonderwijs laat mij meer tijd over voor andere dingen. Thuisonderwijs geeft mij een beter beeld van wie ik ben ten opzichte van de maatschappij om mij heen."

Voor meer informatie zie ook www.tweedekamer.nl.