Datum:            19 juni 2013

De heer Slob (ChristenUnie): Voorzitter. Ik ben benieuwd wat ik ervan kan maken. Ik vervang mijn fractiegenoot Carola Schouten, die op dit moment in het buitenland is. Wij vinden dit een ontzettend belangrijk onderwerp en willen graag met het kabinet hierover in overleg.

Ik ga even in op de ontwikkelingen rond armoede en mensen die gebruikmaken van schuldhulp. Sinds 2008 is er een enorme stijging van het aantal huishoudens met problematische schulden. Wij zien ook dat het aantal kinderen dat in armoede opgroeit, behoorlijk aan het toenemen is. Die cijfers moet je niet willen. Je zult er dus alles aan moeten doen om te proberen om die situaties te verbeteren. Ik sluit mij aan bij de vragen die al zijn gesteld over het bedrag dat het kabinet zelf hiervoor heeft uitgetrokken en over de concrete plannen voor wat er met dat geld wordt gedaan. Eén ding is van ongelooflijk groot belang, namelijk flink inzetten op preventie. Wij moeten proberen om de vroegsignalering volledig op orde te hebben. Wij weten namelijk allemaal dat dit laatste niet zo heel goed lukt. Wij zijn daar allang mee bezig. Eerst hadden wij het Landelijk Informatiesysteem Schulden (LIS). Toen werd het de Vroegsignaleringindex Probleemschulden (ViP). Nu wil de staatssecretaris het via een alternatief als de BKR proberen. Ik snap deze keuze overigens wel; die is volgens mij wel realistisch. Wij weten echter dat er ook risico's aan verbonden zijn. De betalingsachterstanden worden pas na drie maanden opgemerkt. Het is ongelooflijk hoe snel schulden kunnen ontstaan. Ik heb enkele situaties van nabij gezien. Het is ongelooflijk dat je in zo'n korte tijd zo'n berg aan schuld kunt maken dat je bij wijze van spreken de rest van je leven nodig hebt om die af te betalen, als dat ooit nog mogelijk is. Het is dus van belang dat je er echt vroeg bovenop zit. Verder is van belang dat alles in zicht komt. Nu weten wij dat soms heel relevante bedrijven, denk aan telecombedrijven en postorderbedrijven, nog wat onder de radar blijven. Vaak gaat het daarbij echter ook niet om kleingeld. Als de staatssecretaris nu toch deze keuze maakt, vraag ik haar of zij zich bewust is van deze risico's. Wat gaat zij eraan doen om dit soort problemen echt weg te werken? Op de agenda staat het rapport Paritas passé. Over de beslagvrije voet hebben anderen ook al gesproken. Het is belangrijk dat wij goed zicht hebben op alle beslagen. Het is goed dat er nu een beslagregister komt, maar dat moet er niet alleen zijn voor de beslagen van de gerechtsdeurwaarders, maar ook voor de beslagen van de overheid. Die moeten wat ons betreft volledig in beeld zijn. Het is ons bekend dat de regering niet ingaat op het advies over de overheidsvorderingen in het rapport. Die blijven dan in de huidige vorm bestaan. Belasting innende instanties, zoals waterschappen, kunnen dus direct beslag leggen op bankrekeningen. In de praktijk wordt er dus geen rekening gehouden met de beslagvrije voet, die belangrijk is om een beetje in het levensonderhoud te voorzien. Soms gaat dit ook dwars door schuldhulptrajecten heen. Dat zouden wij gewoon niet moeten willen. In navolging van de vorige twee sprekers, vraag ik de staatssecretaris indringend om op dit punt haar beleid te herzien.

Net zoals in de afgelopen weken kreeg ik persoonlijk ook deze week nog een heel schrijnende situatie onder ogen, waarvan ik weet dat die niet op zichzelf staat. Het gaat om gescheiden vrouwen, vaak met kinderen, wier ex-partner gewoon weigert om alimentatie te betalen. Daar hebben wij allerlei regels over afgesproken. De rechter doet uitspraken in dat soort zaken. De ChristenUnie heeft daar zelf ook een bijdrage aan geleverd toen het Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdragen (LBIO) in een bepaalde positie werd gebracht. Desondanks blijven die situaties toch bestaan en krijgen mensen van het LBIO te horen dat men er toch niets aan kan doen. Die mensen komen zwaar in de problemen, waardoor zij geen uitkomst meer zien. Zulke gesprekken en mails heb je liever niet iedere dag, maar ze zijn er wel. Dat is armoede in Nederland anno 2013. Zijn de staatssecretarissen bekend met deze situaties? Welke mogelijkheden zien zij om daar heel concreet nog iets aan te doen?

Voor meer informatie: www.tweedekamer.nl.